استان گیلان با مرکزیت شهر رشت با مساحت ۱۴۷۱۱ کیلومتر مربع دارای جمعیت ۲,۵۳۰,۶۹۶ نفر است. این استان در میان رشته کوههای البرز و تالش در شمال ایران جای گرفته است و به واحد جغرافیایی جنوب دریای خزر تعلق دارد. استان گیلان با استان های اردبیل در غرب، مازندران در شرق، زنجان در جنوب و کشور استقلال یافته آذربایجان و دریای خزر در شمال هم مرز و همسایه است. این استان از طریق رود سفید تمشک که بین چابکسر و رامسر جاری است، از استان مازندران جدا می شود.
استان گیلان دارای ۱۲شهرستان، ۳۵شهر، ۳۰ بخش، ۹۹ دهستان و ۲۷۶۳ آبادی است. شهرستانهای استان گیلان عبارتند از آستارا، رشت، رودبار، رودسر، آستانه اشرفیه، لنگرود، فومن، بندر انزلی، صومعه‌سرا، لاهیجان، طوالش و شفت.
مردم گیلان به 3 زبان و گویش تکلم میکنند که عبارتند از گیلکی، تالشی و تاتی و عده ی کمی نیز، کردی صحبت میکنند.
در ادامه این مطلب قصد داریم به معرفی برخی از جاذبه های گردشگری استان گیلان بپردازیم.
1- آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
میرزا کوچک خان جنگلی در شهر رشت و در سال 1260 هجری شمسی چشم به جهان گشود. وی فرزند میرزا بزرگ بود و به همین علت به او میرزا کوچک میگفتند و نام اصلی وی یونس بود. میرزا کوچک خان جنگلی بانی نهضت جنگل بود که در تاریخ 1293 ه ش آغاز گردید. وی پس از مرگ در گلزار سلیمانداراب دفن گردید.
2- قلعه رودخان گيلان
دژ رودخان که به قلعه حسامی نیز شهرت دارد نام قلعه‌ای است که به دوره سلجوقیان تعلق دارد. این دژ بر فراز ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای زیبای رودخان ساخته شده است. قلعه رودخان با مساحت ۶ هکتار دارای ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر است. برخی از باستان شناسان، ساخت قلعه رودخان را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله اعراب به ایران دانسته‌اند. دژ رودخان در ۳۰ کیلومتری شهر فومن واقع شده است.
3- ماسوله
ماسوله که به سبب نوع معماری خانه هایش شهرتی جهانی یافته است، در ضلع شرقی یکی از رشته کوههای تالش قرار دارد. شهر زیبای ماسوله در شیب کوه واقع شده است و نمای خانه های پلکانی آن در دامنه سرسبز و سر برافراشته کوه ها و رودخانه ی خروشان "ماسوله رودخان" که از خط القعر دره می گذرد، از دل انگیزترین و دیدنی ترین مناظر استان گیلان است.
4- کاخ های ییلاقی سردار امجد (خانه های سفید)
کاخ های ییلاقی سردار امجد که به خانه های سفید نیز شهرت دارد، از بناهای باشکوه در شهر تالش است. بناهای آق اولر (خانه های سفید) در 38 کیلوتریِ شرقِ شهرستان تالش قرار دارند. بانی این کاخ که در بافت مرکزی شهر، در خیابان شهید غفاری واقع شده است، سردار امجد، یکی از فرزندان نصراله خان حاکم منطقه ی توالش و آق اولر در دوره ی قاجار است. در زمانهای گذشته این کاخ ها محل اسکان و تفرج گاه خوانین منطقه بوده است.
5- موزه تاریخ چای گيلان
موزه تاریخ چای در زمینی به مساحت 512 مترمربع در انتهای خیابان كاشف شرقی شهر لاهیجان در استان گیلان واقع شده است. بنای این موزه دارای 3 قسمت است. بخش اول شامل آرامگاه كاشف السلطنه است كه با برجی مرتفع و چهارگوش در غرب و سالن اصلی كه با دو اتاق به ابعاد حدود 14 مترمربع در شرق جای دارد. ورودی اصلی این موزه در سمت شرق تالار اصلی توسط یك طبقه چوبی به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم میگردد. در جانب دیگر تالار در طبقه همكف ، پلكانی سنگی به مقبره كاشف السلطنه راه می‌‌یابد. در ابتدای تالار نیز دو پلكان چوبی با حالتی نیمه دوار به طبقه دوم منتهی میگردد.
6- غار آویشو ماسال گیلان
غار آویشو در شهرستان ماسال در استان گیلان واقع شده است. در این شهرستان بیش از ۱۷ غار بزرگ و کوچک وجود دارد که در این میان غار آویشو با قندیل های گوناگون و آبشارهای زیبا و ستون های آهکی چشم اندازه فوق العاده ای را به وجود آورده است. دهانه این غار 19 متر ارتفاع دارد و با عرض ۱۴ متر از غارهای بی نظیر استان گیلان است که تا کنون بیش از ۲ هزار متر از عمق غار توسط غارنوردان و کوه نوردان محلی کشف شده است. بر اساس پژوهش‌های زمین شناسی قدمت غار آویشو را حدود ۷۵ میلیون سال تخمین زده‌اند.
غار آویشو از طولانی ترین غارهای ایران است که همین ویژگی باعث جذب گردشگران بسیاری به این منطقه گردشگری شده است. غار آویشو در میان دره ای کم آب قرار دارد و از جمله غارهای آهکی ایران است که در ارتفاع ۱۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
7- پارک جنگلی سراوان
پارک جنگلی سراوان با مساحت حدود ۱۴۸۷ هکتار، در ارتفاع ۵۰ تا ۲۵۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. از این مساحت در حدود ۲۱۰ هکتار حفاظت شده است و ۵۲۱ هکتار از آن برای تفرج گسترده و ۷۵۶ هکتار از آن به تفرج متمرکز اختصاص یافته است. طول ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺟﻨﻮﺑﯽ این جنگل ۷۶۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ و ﻋﺮض ﻣﺘﻮﺳﻂ آن در ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻗﯽ-ﻏﺮﺑﯽ ۲ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ است.
پارک جنگلی سراوان از سمت شمال تا جاده ی دره پشت به فشتام و از سمت غرب تا کچا – جوکول بندان و از سمت شرق تا جاده ی آسفالته ی رشت به تهران امتداد دارد.
بهترین فصل برای سفر به پارک جنگلی سراوان بهار و تابستان است. در این فصول سراسر جنگل را درختان فرا می گیرد و سرسبزی ویژه ای به آن می بخشد. البته در پاییز نیز این جنگل نمایانگر زیبایی های این فصل است و برگ های رنگارنگ درختان در پاییز، پارک جنگلی سراوان را به مقصدی جذاب تبدیل می کند.
8- آبشار ویسادار گیلان
آبشار ویسادار در شهر رضوانشهر در شمال غربی استان گیلان و در میان سواحل دریای خزر و رشته کوه های سرسبز تالش قرار گرفته است. این آبشار سومین آبشار مرتفع گیلان است که شکل خاص دیواره ی صخره ای این آبشار ویژگی منحصر به فرد آن است که در کمتر آبشاری دیده می شود.
نام این آبشار از کلمه ویسادار که معنای آن سایه درخت بید است گرفته شده است که یک کلمه ی تالشی است. برخی کارشناسان بر این باورند که معنی این کلمه این است که به منظور رسیدن به آبشار ویسادار باید از جنگلی عبور کنید که پر از درختان درخت بید سر به فلک کشیده می باشد.
برای رسیدن به این آبشار باید حدود ۲۰ دقیقه در این جنگل حرکت کنید. حضور در این جاده می تواند روحتان را تلطیف کند و انرژی های منفی را از آن دور کند. لازم به ذکر است یک سوم این جاده روستایی آسفالت است و قسمت انتهایی آن خاکی می باشد. بهترین زمان سفر به آبشار ویسادار در گیلان بین ماه های فروردین تا آبان است اما ناگفته نماند اغلب ماه های سال برای سفر به گیلان و خطه ی شمالی کشور مناسب است فقط توجه داشته باشید که در فصل های پرباران و سرد زمستانی، لباس و کفش مناسب همراه داشته باشید.
9- تالاب کیاکلایه
تالاب کیاکلایه یکی از زیباترین و در عین حال غنی‌ترین تالاب‌های استان گیلان است. تالاب کیاکلایه در گذشته وسعت زیادی داشته است، اما امروزه به دلیل تبدیل شدن به جایگاه دفن زباله این روزها کمتر از ۱۰۰ هکتار مساحت دارد. این تالاب دارای گونه‌های حیاتی متنوعی است و در گذشته در فصل زمستان پرندگان مهاجر بسیاری به این تالار مهاجرت میکردند. امروزه پروژه‌های شهرداری نظیر ایجاد جاده کمربندی، احداث پیست موتور سواری و ... حیات این تالاب را با خطر جدی روبرو کرده است.
10- لیلا کوه
لیلا کوه در جنوب غرب لنگرود واقع شده است و از مناطق ییلاقی و گردشگری سبز خطه شمال ایران میباشد. این منطقه به دلیل داشتن قلیان‌سراهای بسیار، به قطب قلیان‌سرای استان گیلان شهرت یافته است. لیلا کوه در میان ارتفاعات و جنگل قرار دارد و یکی از منطقه‌های زیبا و جذاب برای طبیعت دوستان به شمار می‌رود.
