ورود

ثبت نام



جاذبه های گردشگری استان سیستان و بلوچستان

استان سیستان و بلوچستان با مساحت حدود ۱۸۰٬۷۲۶ کیلومتر مربع در شرق جنوب شرقی ایران واقع شده است. این استان به اندازهٔ کشور سوریه بزرگی دارد و بیش از ۱۱% وسعت ایران را در بر می‌گیرد. این استان از دو ناحیه "سیستان" و ناحیه "بلوچستان" تشکیل شده است. ناحیه "سیستان" با مساحتی در حدود ۸۱۱۷ کیلومتر مربع، در قسمت شمالی این استان واقع شده است و حوزه مسطح و مسدودیست که از آبرفت‌های دلتای قدیمی و فعلی رود هیرمند تشکیل یافته است. ناحیه "بلوچستان" با مساحت ۱۷۹۳۸۵ کیلومتر مربع منطقه وسیع کوهستانی است که حد شمالی آن کویر لوت و حد جنوبی آن دریای عمان است.
استان سیستان و بلوچستان ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان و ۱۱۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشورهای پاکستان و افغانستان دارد. این استان دارای قدمت تاریخی است و از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری برخوردار است. در ادامه این مطلب قصد داریم به معرفی برخی از جاذبه های طبیعی و تاریخی این استان بپردازیم.


1-    شهر سوخته زابل
شهر سوخته در 57 کیلومتری غرب جاده زابل به زاهدان واقع شده است. کاوشهای شهر سوخته با همت گروه کاوشگران ایتالیایی وابسته به مؤسسه ایتالیایی مطالعات خاورمیانه در سال 1960 میلادی آغاز گردید. این موسسه حاصل پژوهش‌های خود را در ده‌ها کتاب و مقاله منعکس نمود. این محوطه باستانی به علت وسعت و موقعیت ویژه خود، همواره مورد توجه پژوهشگران ایرانی و خارجی قرار گرفته است. تاکنون تعداد 776 اثر و حدود 1595 اثر باستانی از دوره های مختلف تاریخی در این منطقه شناسایی و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شهر سوخته با ۱۵۱ هکتار وسعت، در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در 4 دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند. این شهر شامل بخشهای مسکونی، بخشهای مرکزی، منطقه صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است.
یکی از شگفت‌انگیزترین یافته‌‌های شهر سوخته، کشف نشانه‌های از کهن‌ترین جراحی مغز در جهان است. این کشف مربوط به دختر دوازده یا سیزده ساله ای است که در 4800 سال پیش، پزشکان این شهر برای درمان بیماری هیدروسفالی بخشی از استخوان جمجمه او را برداشته و جراحی کردند که مدت‌ها بعد از این عمل وی زنده مانده است. از دیگر کشفهای مهم شهر سوخته میتوان به نخستین چشم مصنوعی جهان، خط کش با دقت ده میلیمتری، قدیمی ترین تخته نرد (از جنس چوب آبنوس)، پیکرک های انسانی و حیوانی، شانه چوبی معرق و بسیاری اشیا منحصر بفرد دیگر اشاره کرد.


2-    قلعه مچی زاهدان
قلعه مچی یا کاخ مچی در حد فاصل بین شهر سوخته و تاسوکی و در قسمت راست جاده زابل-زاهدان، در 60 کیلومتری جنوب‌غربی شهرستان زابل واقع شده است. این قلعه در عهد صفویه تا قاجاریه، به ‌عنوان مرکز حکمرانی خاندان رییسی، از حاکمان محلی بوده است. از ویژگی‌های معماری این قلعه میتوان به ایوان و گنبدهای بلند و عظیم خشت و گلی، پلان مربع شکل آن با تزئینات ساده چلیپا و نیم ستون‌های گلی اشاره کرد. این کاخ امروزه به عنوان نماد هنر معماری خشت و چینه از دوران صفوی در دشت سیستان از منزلت ویژه ای برخوردار است.


3-    شهر دهانه غلامان زاهدان (دروازه بردگان)
شهر دهانه غلامان فاصله 44 کیلومتری شهر زابل و 2 کیلومتری روستای "قلعه ن" از توابع شهرستان زهک قرار دارد. این شهر تاریخی مربوط به دوران هخامنشی است و به گفته محققان شهر دهانه غلامان اصولاً یک شهر به ‌معنای متعارف بود که در اثر وزش باد در زیر پرده‌ای از ریگ روان مدفون شده است. مصالح بکار رفته در شهر دهانه غلامان اکثراً خشت خام به ابعاد 10×51×51 سانتیمتر و چینه است.


4-    قلعه ناصری زاهدان
قلعه ناصری یکی از وسیع ترین و در عین حال زیباترین قلعه های منطقه بلوچستان شناخته میشود. این قلعه در مرکز شهر ایرانشهر واقع شده و در گذشته از آن به عنوان مرکز حکمرانی ایالت بلوچستان استفاده میشده است. "ناصر الدوله" فرمانفرما و حاکم وقت ایالت کرمان و بلوچستان، پیشنهاد ساخت یک قلعه نظامی عظیم را در محل فعلی شهر ایرانشهر به "ناصر الدین شاه قاجار" می دهد. پس از موافقت با ساخت این دژ نظامی، ساخت آن در سال 1264 هجری قمری توسط شخصی به نام "استاد حسین معمار باشی کرمانی" آغاز و پس از هفت سال به پایان رسید.


5-    دهستان سنگان زاهدان
دهستان سنگان در 50 کیلومتری شهر خاش در دامنه شرقی تفتان واقع شده است. قدمت این دهستان به قبل از اسلام برمی گردد و در منطقه کوهستانی و معتدل واقع شده است.
انواع پوشش گیاهی این منطقه شامل انواع گیاهان شامل کندر، درمنه، کنجد، مور، کلپوره، پونه، پونه کوه و زیره کوهی، بنه، بادام کوهی، انجیر کوهی، دارچین است. از باغهای این دهستان می توان به باغهای انار، انجیر، زردآلو، هلو، انگور، بادام و توت قرمز و شاه توت اشاره کرد. محصولات انار بصورت صادراتی در داخل و خارج استان مورد استفاده قرار می گیرد.
آب دهستان سنگان از رودخانه های دائمی که از تفتان سرچشمه می گیرد تأمین می گردد. این دهستان دارای جاذبه های گردشگری بسیاری شامل آبشارهای چلور و غار ناروک، درخت کهنسال سروسنگان، آسیاب آبی است. هر هر ساله تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی برای بازدید از این دهستان و جاذبه های زیبایش به این روستا سفر میکنند.


6-    منطقه نمونه گردشگری ایرندگان زاهدان
منطقه نمونه گردشگری ایرندگان در 85 کیلومتری مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این منطقه به دلیل دارا بودن نخیلات و رودخانه پرآب آن و شالیزارهای زیبا همیشه مورد توجه گردشگران بوده است. بزرگترین کوه منطقه گردشگری ایرندگان کوه تفتان است. این کوه دارای پوشش گیاهی با کاربری طبی نظیر کلپوره، درمنه، پونه وحشی، کونجک و سبزی های خودرو وحشی است. همچنین وجود گونه های نادر جانوری همچون پلنگ، بزوکل کوهی، قوچ، پرندگان حلال گوشت و... زیبایی وصف ناپذیری را به این منطقه بخشیده است.


7-    قلعه بمپور زاهدان
قلعه بمپور در 25 کیلومتری غرب ایرانشهر واقع شده است. این قلعه که تماماً از خشت خام و گل ساخته شده، با دارا بودن دو اثر مهم نقش مهمی در روشن شدن زوایایی تاریک تاریخ بلوچستان دارد. قلعه بمپور تقریباً مشابه ارگ بم کرمان ولی در مقیاس کوچکتر است. این قلعه بر فراز تپه ای عظیم و مصنوعی احداث شده است. عده ای بر این باورند که قلعه بمپور ساخته بهمن پسر اسفندیار است و نام اولیه آن بهمن پور بوده که به تدریج بمپور شده است ولی در واقع آن را از این رو بم پور می نامند.  
 با توجه به سبک معماری و نحوه ساخت و برج و باروهای آن حداقل می بایست تاریخ ساخت آن به سده 4 هجری باز گردد. زمان ساخت این قلعه اگر چه دقیقاً مشخص نیست اما با توجه به کاربرد خشت های قطور به اندازه خشت های رایج دوره ساسانی می تواند به دوره ساسانیان و قبل از اسلام نیز باز گردد.
بخش هایی از قلعه در دوره های افشاریه، زندیه و قاجار، مسکونی بوده است و بر طبق متون تاریخی در زمان فرار آقاخان محلاتی، سردار حبیب ا...خان (برادر آقا خان) این قلعه را به توپ بست و صدمات زیادی به بنای آن وارد نمود.


8-    کوه گوردیم زاهدان
کوه گوردیم در 100 کیلومتری کنارک استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این کوه با سابقه تاریخی دوره پاره سنگی به عنوان تفرج گاه برای گردشگران محسوب میگردد. در منطقه کوه گوردیم پوشش گیاهی از نوع گلپر، کلپوره، گورکیا، آویشن فضایی دل انگیز را به وجود آورده است. وجود گونه های مختلف حیوانات و همچنین امواج زیبای دریا نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. ارتفاع امواج در این منطقه گاهی به 10 الی 15 متر می رسد. در فصل بهار که بادهای موسمی از شبه قاره هند به منطقه کوه گوردیم میوزد، امواج چشم انداز زیبایی را برای ساحل ایجاد می کنند.


9-    مسجد جامع خاش زاهدان
مسجد جامع خاش در حاشیه خیابان امام خمینی (ره) و در مرکز شهر واقع شده است. ساخت بنای اولیه مسجد به حوالی سال 1307 هجری شمسی باز می گردد. بنای این ساختمان 5247 متر مربع است و شامل یک فضای کاملاً سرپوشیده است که پوشش های ضربی آن بر روی شانزده ستون اجرا گردیده است. هر 4 ستون آن یک چهار طاقی با سقف ضربی چهار ترک را تشکیل میدهد که شبستانی ستون دار و سرپوشیده را بوجود آورده اند. در جنوب غربی بنا مناره ای آجری است که دارای زیباترین تزئینات آجر کاری نمای موجود در استان است. ورودی این مناره از داخل مسجد و در منتهی الیه جنوب غربی آن است که با 10 پله به پشت بام منتهی میگردد.


10-    قلعه سه کوهه زاهدان
قلعه سه کوه در 19 کیلومتری جنوب غربی شهر زابل و 3 کیلومتری شرق جاده آسفالته زابل-زاهدان در روستای سه کوهه از توابع بخش شیب آب زابل واقع شده است. این قلعه تاریخی از قلعه‌های معتبر سیستان محسوب میگردد و بیش از 200 سال پیش بنا گردیده و تا کنون بناهای دیگری به آن افزوده شده است. به گفته مورخان "سردار علی‌خان سرابندی" برای همسر خود که از خانواده سلطنتی بود، قلعه‌ای ساخته که هنوز هم دژ معتبری به شمار می‌رود.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید